Ethiopia

Ethiopia

Ethiopia ee pamac tɔ̈ në tuŋ de Apirïka. Yen ee pamac töŋ nyicë wëlthɛɛrke arëët në pinynhom paan de Apirika. Acïn pamac cït yen në bɛ̈i ke Apirika yiic, Ethiopia ee tɔ̈ yetök ɣɔn në aköl ke yaanic Piny de Apirika, Ake ɣɔn mukë yen në run ke dhiëc (5) në kɔc ke Yitalya. Ethiopia ee ye cɔɔl Abathiina, wɛ̈t ye cɔɔl Ethiopia ee wɛ̈t de thoŋ de Griik, luɛlde ee bɛ̈n de Akɔ̈l nyin ërial. Në luɔɔi de Pamac në ruɔ̈ɔ̈nic 2008 ke kë ye raan tök yök ee cin de 1370.

Wëlthɛɛr (Akököl)

Ciɛɛŋ de Akthum mëlëŋ tueeŋ nɔŋ riɛl arëët, ɣɔn cë rɔt jɔt në Ethiopia, ebɔ̈ nhial në ruɔ̈ɔ̈n buɔt tueeŋ de AD. Mani raandït ye duur në yath, acë Perthia, Akthum, mat Rome ku Caina ke ke ye riirdït arëët ke ŋuan në thaade (akölke). Ɣon ce jɔɔk në run de buɔt ke ŋuan (400) cenë Thyro-Griik poth wɛ̈ric, go Prumentiɛɛth ɣäth në luk nom ku war ceŋ de Edhana mëlëk rɔt bë ya Krithano, yetɛ̈ɛ̈n go ceŋ de Ethiopia rɔt waar ëya bë ya yanh de Krithianity, ku në yekenë, acenë yen bë gäm rin ke Abbthelama , ku në akölwääc agut aköl ke ruɔ̈ɔ̈n buɔt ke dhetem (600), go Akthum kuum në aköl jöt juëc teem Baar-Thith leer Yemen.

Yetɛ̈ɛ̈n, go kuum de kuan ye ye cök jɔɔk në mëlëëk ke Akthum jäl kuum në run lik. Raan tueeŋ ee ye tiɛŋ mëlëk Gudit ke ye Juda në kaam de run ke (950) ku kuɛny Dhagwe Dynathty cök në kaam de run ke 1270 ku bɔ̈ kuan de Tholomon bïk Ethiopia bɛ̈n muk lëulkɛ̈ ye yïkë kuan de Mëlëëk de Akthum, yïkë röt cɔɔl Neguthe Nɛgeth (Mëlëŋ de Mëlëëk ka ciɛɛŋ de mëlëk), jamden ee yïkë lueel ye yïkë dhiënh de Tholomon ku Tiɛŋ Mëlëŋ de Ceba.

ɣɔn në kuum de ciɛɛŋ de mëlëk Lebna Deŋel, go Ethiopia looi ke yetë piɛɛth tueeŋ nɔŋ mɛ̈t, kenë Pamääc ke Yurup ku Potugal. Yekenë ee ye yïknhial piɛth. Naa ɣɔn go Mëlëŋde Thomali jɔt tɔŋ tooc bɛ̈nydït de rem de tɔŋ ku Yimam, Amad Yibn Yibriim al-Gadhi. Yetɛ̈ɛ̈n, go Lebna Deŋel, Potugal thïïc bïk yen kony në rem de tɔŋ, go Potugal tuɔ̈c rem de tɔŋ raan buɔt ke ŋuan (400) ëke ye röör. Keek acë Gelawdewoth wën de Doŋel bë kony tiamkɛ̈ al-ɣadi nyooth riɛlde. Yetɛ̈ɛ̈n, go Dutuuc ke Jethuit bɛ̈n nhial kenë gäm de Kanitha de Othodok tënɔŋ kɔc ke Ethiopia ku nyiɛɛi ke Dutuuckɛ̈. Ku në ye thaa töŋë, go kɔcke Oromo röt jɔt thieckë riɛl de Krithanooi ke Ethiopia tɔ̈ piny de Abathiina, ku kɔɔrkɛ̈ bïk yanhden muknhom.