Dhal Thuch Majok

Anyothdhöl Thuɔŋjäŋ (Dinka Compass)

Cal kë ɣɛ̈n ayök të kënë ba wek dhuök ciën tënë kë wär cuk kaŋ göt të cït të ye ok wël ka ŋuan anyothdhöl pinynhom tɛtic thïn thoŋ Jïŋlïth (North, South, East and West) cïmën ë Thuɔŋjäŋ.

Yeŋö ril yen yic tënë Akutmɛt Latueŋ Thuɔŋjäŋ bë kek mat Thuɔŋŋjäŋic? Cïmën, leŋ kek wël ka ŋuan ye raan dhɔ̈l teetic këlä: lɔŋ cuëc/right side, lɔŋ cam/left side, tueŋ/forwards ku ciëën/backwards. kek alëu bïk lui tënë Cam/North, Cuëc/South, Tueŋ/West ku Ciëën/East.

Na kääc raan ku wël ye nhom Akɔ̈l ku dɛi të la alɔŋ cuëc Akɔ̈l, tɛ̈ɛ̈n, ka tïŋ cuëc/southwards ku dɛi të la alɔŋ cam Akɔ̈l, ka tïŋ aya cam/Northwords. Të ye Akɔ̈l bɛ̈n thïn alëu bë tɔ̈u Akɔ̈l kɔ̈u Ciëën/East ku të le yen thïn cɔl Tueŋ/West.

Thiëc:

a. Ye tëno yen ee cuëc/right kam North kekë South?

Cuëc/South ee lɔŋ cuëc/right side ku Cam/North ee lɔŋ cam të wël raan ye nyin Akɔ̈l.

b. Ye tëno yen ee tueŋ/forwards kam West kekë East?

Tueŋ/West ee të le Akɔ̈l thïn ka Ciëën/East ee të bïï Akɔ̈l thïn.

Këya, tët kënë, abä kelä Cam/North, Cuëc/South, Tueŋ/West ku Ciëën/East tëdë (C/N, Cu/S, T/W ku Cn/E).

Aleŋ dhɔ̈l kɔ̈k cë kaŋ jämic wär cïmën Parut wɛ̈tde yic tɛ̈ ye wiir bɛ̈n thïn, Paguöt wɛ̈tde yic piny thɛr (piny acë ye thɛr guöt piny alɔŋ Cuëc/Southwards), Pacuɔl të ye Akɔ̈l lööny piny thïn, Bak të ye Akɔ̈l bɛ̈n thïn tëdë (Pa/N, Pa/S, Pa/W ku Pa/E).

Ku ben, Rut wɛ̈tde yic të ye wiir bɛ̈n thïn, Guöt wɛ̈tde yic të cï piny ye thɛ̈r guöt piny thïn, Cuɔl të ye Akɔ̈l lööny thïn ku Bak të ye Akɔ̈l bɛ̈n thïn tëdë (R/N, G/S, W/C, B/E). Yen aya, Rut wɛ̈tde yic të ye wiir bɛ̈n thïn, Kër wɛ̈tde yic të ye Kër bɛ̈n thïn, Cuɔl të ye Akɔ̈l lööny thïn ku Bak të ye Akɔ̈l bɛ̈n thïn tëdë (R/N, K/S, W/C, B/E)

Jiɛ̈m dhɔ̈l ciën käk ka diäk yic aye kë luel Rut/Norht ku Kër/South aa cë ke liäp kekë wälä ku Guöt tënë South ace yic bë Wai Cuëc nyuɔth. Aye kɔc kɔ̈k luel Parut/North, Paguöt/South, Pacuɔl/West Ku Pabak/East "P" acë kith kua ace teet apath të gät dhɔ̈l kake cekic "Pa".

Të bë wël thök, anyothdhɔ̈l cë luel ciëën käk aya (C/N, Cu/S, T/W ku Cn/E), acë guo bä yök yen të ye aliääp bɛ̈n thïn, të këëc raan kuat të cë yök ku teet dhɔ̈l. Këya, raan ee kɔ̈c ku dɛi të ye Akɔ̈l bën thïn lɔŋ ciëën ku teet dhɔ̈l tueŋ karou lɔŋ Cuëc/South wards ku lɔŋ Cam/North wards, tënë, kë ben dhɔ̈l kɔ̈k karou teet të ye Akɔ̈l bɛ̈n thïn Ciëën/East ku të ye Akɔ̈l la thïn Tueŋ/West.